Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Χατζηλίδη
ghatzil@naftemporiki.gr
Είναι κάτι πολύ χειρότερο από κακοτυχία για μία μικρή ελληνική εμπορική επιχείρηση που κατάφερε να μείνει ζωντανή έπειτα από τρία μνημόνια, να κινδυνεύει σήμερα με λουκέτο λόγω μιας πανδημίας. Είναι δράμα να αντιμετωπίζεις ξανά τον εφιάλτη ακριβώς τη στιγμή που ύστερα από αγώνα και θυσίες πίστεψες ότι τα δυσκολότερα είναι οριστικά πίσω σου.
Η γενικευμένη ανασφάλεια της επόμενης μέρας είναι πάλι εδώ, οι φόβοι για έναν νέο κύκλο πτωχεύσεων και λουκέτων στο εμπόριο επίσης. Η κυβέρνηση προσπαθεί να στηρίξει τα καταστήματα, οι έμποροι ζητούν ακόμα πιο γενναία και ουσιαστικά μέτρα – σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να μείνει ζωντανή η μικρή επιχείρηση που συνηθίζουμε να την αποκαλούμε «ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας».
Η συγκυρία, ωστόσο, και το λεγόμενο click away που εμφανίστηκε ξαφνικά στη ζωή μας προσφέρουν μια ευκαιρία για προβληματισμό, αναστοχασμό και αυτοκριτική. Το (εύλογο) επιχείρημα των φορέων του εμπορικού και επαγγελματικού κόσμου για τη διαφαινόμενη αποτυχία του click away είναι το γεγονός ότι σε ποσοστό 85% οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν ηλεκτρονικό κατάστημα.
Αυτό, όμως, την ίδια στιγμή, αποτελεί και ομολογία αποτυχίας για τις πολλές μικρές εμπορικές επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να μετασχηματιστούν -στοιχειωδώς- για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης ψηφιακής εποχής. Το ίντερνετ δεν ήρθε στην Ελλάδα με το click away, υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Η επένδυση για τη δημιουργία ενός απλού eshop είναι φθηνή, το κόστος δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία. Πιο πολύ είναι η δύναμη της αδράνειας και η έλλειψη διάθεσης να αλλάξει η ρουτίνα που κατατρύχει τις περισσότερες μικρές επιχειρήσεις καταπνίγοντας το ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο που επαναπαυμένο στις δάφνες των παχιών αγελάδων είχε εθιστεί σε άλλες, μη παραγωγικές μεθόδους δραστηριοποίησης (π.χ. μαύρη οικονομία).
Η φυσική παρουσία, που συνδυάζει τα ψώνια με την αναψυχή, είναι και θα παραμείνει η ψυχή της αγοράς, αλλά το ηλεκτρονικό εμπόριο θα μεγαλώσει και άλλο. Όπως ανέφερε σε πρόσφατο ρεπορτάζ της η «Ν», μέχρι στιγμής υπάρχουν ονομαστικά 30.000 ηλεκτρονικές εμπορικές επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 10.000 είναι πραγματικά δραστήριες και ενεργές. Ο αριθμός αυτών των επιχειρήσεων προβλέπεται να διπλασιαστεί μέχρι το καλοκαίρι του 2021, όπως αντίστοιχα θα ενδυναμωθούν και τα ηλεκτρονικά market places. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της ελληνικής οικονομίας, του εμπορίου, της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης είναι αναπόφευκτος, ο κορονοϊός απλώς έτυχε να είναι ο επιταχυντής.
Τελικά, η υγειονομική κρίση μάς επαναλαμβάνει δύο βασικά μαθήματα από διαφορετικές οικονομικές σχολές: Από τη μία ότι ο ρόλος του δημόσιου συστήματος υγείας είναι αναντικατάστατος. Και από την άλλη ότι κάθε επιχείρηση που αργεί να προσαρμοστεί στις επιταγές του καιρού της θα κινδυνεύσει να εξαφανιστεί. Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως.
